Το Πικρό Τσάι της Ξενιτιάς

Το τάμα του δεκαπενταύγουστου

Panagia Kanakaria 5-6th century AD

Είδα κάποιες αναρτήσεις να κυκλοφορούν σήμερα με φωτογραφίες των ανθρώπων που ανεβαίνουν στα τέσσερα μέχρι την Παναγία της Τήνου με σχόλια περιπαικτικά. Και με ενόχλησαν.

Δε με ενοχλούν θρησκευτικά. Με ενοχλούν από την άποψη της ανθρωπιάς. Φαντάσου σε τί σημείο έχουν φτάσει αυτοί οι άνθρωποι που το να πέσουν στα τέσσερα και να φτάσουν μέχρι την εκκλησία κρίθηκε απαραίτητο. Θα μου πεις, πάθανε ανταποδοτική θρησκεία. Όχι δε το δέχομαι. Χρειάζονται ελπίδα. Κι αν το τάμα τους βοηθάει τότε εγώ μένω άφωνη μπροστά σε αυτό το μεγαλείο.

Περί μεγαλείου πρόκειται. Όχι θρησκευτικού απαραίτητα. Ανθρώπινου.

Σε μία εξαιρετική σειρά του BBC, το Francesco’s Mediterranean Voyage, ο Francesco Da Mosto περνάει κι από την Τήνο και μιλάει με μία κυρία που είναι στα τέσσερα και ανεβαίνει προς την εκκλησία. Δίπλα της στέκεται ο σύζυγος της. Η κυρία λέει στον Francesco ότι κάποτε ο άντρας της αρρώστησε βαριά κι εκείνη έκανε τάμα στην Παναγία. Η Παναγία, λέει η κυρία, έσωσε τον άντρα της κι από τότε κάθε χρόνο πηγαίνει κι ανάβει ένα κερί, γονατιστή από το λιμάνι μέχρι την εκκλησία. Το έλεγε και σπάραζε. Να το κοροϊδέψω αυτό; Αρνούμαι.

Οι άνθρωποι χρειαζόμαστε κάποιες στιγμές στη ζωή μας κάποιο σημείο, κάποιο πράγμα, κάποιο πρόσωπο για να συγκεντρώσουμε την πίστη μας. Ευχαριστώ το σύμπαν, τη μοίρα ή το θεό, που δεν έχω φτάσει ποτέ σε αυτή την κατάσταση.

Μα υποπτεύομαι τα σκοτεινά της βάθη και αν η Παναγία βοηθάει κάποιους ανθρώπους τότε δε με νοιάζει αν υπήρχε, αν ήταν Παρθένα, αν γέννησε τον Ιησού. Η βοήθεια και μόνο που αυτή η μορφή προσφέρει σε κάποιους ανθρώπους, ε και μόνο αυτό την κάνει ΠανΑγία. Πιστεύω πως δε σε καθαγιάζει η εκκλησία. Σε καθαγιάζει όμως η πίστη.

Σήμερα που είναι δεκαπενταύγουστος και γιορτάζουν άνθρωποι δικοί μου (μαζί και η μαμά Δέσποινα) πάντα μπαίνω σε τέτοιες σκέψεις.

Πρόσφατα μου είπανε με μεγάλη αγάπη και τρυφερότητα “να ‘χεις την Παναγία στο δρόμο σου παιδί μου”. Στο Witches Abroad του Terry Pratchett διάβασα κάποτε κάτι πολύ ενδιαφέρον (που αν έχεις μελετήσει ιστορία θρησκειών – ειδικά παγανιστικών – it makes a lot of sense!). Δεν χρειάζεται να πιστεύεις στη μαγεία για να λειτουργήσει. Φτάνει που την πιστεύει αυτός που την κάνει.

20 comments to Το τάμα του δεκαπενταύγουστου

  • Terry, simply, RULEZ!!!!
    :-D

  • electronic396

    όπως είχε πει μια φορά και ένα καιρό ο volteros.
    If God did not exist, it would be necessary to invent him.
    Πάντα στις δύσκολες στιγμές ο άνθρωπος ψάχνει για στηρίγματα…

  • Δεν γνωρίζω αν σε κάποια από τις αναρτήσεις που αναφέρεσαι περιλαμβάνεται και η δική μου, αλλά καλού κακού νομίζω πως ωφείλω να απαντήσω. Τουλάχιστον για ότι αφορά τη δική μου άποψη.

    Εκ πρώτης όψεως, δεν υπάρχει κάτι μεμπτό σε έναν άνθρωπο που βρίσκη ελπίδα και στήριγμα σε ένα φανταστικό πλάσμα ή έννοια. Υποθέτω πως δεν υπάρχει άνθρωπος που έστω και μία φορά στη ζωή του δεν στράφηκε προς το μεταφυσικό στοιχείο τρέφοντας την οποιαδήποτε ελπίδα.

    Το πρόβλημα, κατά τη γνώμη μου, έχει να κάνει με τη δυναμική που μπορεί να έχει ένας τέτοιος άνθρωπος. Θέλουμε έναν άνθρωπο που με την πρώτη δυσκολία πιστεύει σε ότι του πασάρουν ή θέλουμε κάποιον που παλεύει να βρει λύσεις; Θέλουμε κάποιον που θα δεχόταν ακόμα και να μπουσουλάει ταπεινά και σκυφτά σε μία ανηφόρα, ή κάποιον που θα δέχεται τις δυσκολίες του με ψηλά το κεφάλι; Εν τέλει θέλουμε μοιρολάτρες ή δημιουργικούς ανθρώπους;

    Αυτό το “θέλουμε” βέβαια ακούγεται κάπως ελιτιστικό. Στην ουσία όμως, αναφέρομαι στον διπλανό μας. Αυτόν με τον οποίο μπορεί κάποια στιγμή να έχουμε μία οποιουδήποτε είδους σχέση (επαγγελματική, φιλική, ερωτική) και η συγκεκριμένη μοιρολατρεία του, μπορεί να επηρεάσει ένα σωρό πράγματα. Ο άνθρωπος που σε μία στιγμή απόγνωσης στρέφεται σε ότι του πασάρει ένας καιροσκόπος, είναι να δράσει το ίδιο μοιρολατρικά και σε άλλους τομείς της ζωής του.

    Και, όπως και εσύ, έτσι και εγώ μιλάω καθαρά για το ανθρώπινο μέρος της ιστορίας και όχι το θρησκευτικό. Βρίσκω πολύ πιο αξιοθαύμαστο και αξιοσέβαστο το ανθρώπινο πνεύμα που στηρίζεται στις δυνάμεις του ή ψάχνει για μία ορθολογική επίλυση προβλημάτων, παρά το γκρεμοτσακισμένο πνεύμα που μπουσουλάει και προσκυνάει.

    • Sofia

      δόκιμο το δίλλημα που παρουσιάζεις. Μόνο θεωρητικά όμως.

      προσωπικά πιστεύω ότι δεν έχω κανένα δικαίωμα να πω στον άνθρωπο που είναι μέσα στην απελπισία (π.χ. το παιδί του πεθαίνει από καρκίνο) ότι εφόσον έχει εξαντλήσει όλες τις επίγειες λύσεις πρέπει να δεχτεί την τραγωδία με “ψηλά το κεφάλι”. Αν τον βοηθάει το τάμα καλά το κάνει.

  • Δεν είναι απαραίτητο να του πεις τί να κάνει. Αυτό όμως δεν αναιρεί το γεγονός ότι η καθεαυτό πράξη είναι τραγική.

    • Sofia

      αναρωτιέμαι αν τραγική είναι η πράξη ή η ετοιμότητα κάποιων ανθρώπων να τη χαρακτηρίσουν ως τέτοια. που είναι ακριβώς και το θέμα της ανάρτησης.

  • Η τραγικότητα είναι υποκειμενική έννοια. Οπότε δεν μπορώ να σε βοηθήσω στο ερώτημα :)

  • Δημήτρης

    Προσωπικά, προσπαθώ να μου δώσω μια απάντηση στο ερώτημα αν υπάρχει ή όχι θεός… Δεν έχω καταλήξει ακόμα. Πάντως, προχθές που είχα κάνει κάνει μια επίσκεψη σε βιβλιοπωλείο, έπεσα σε ένα βιβλίο του Richard Dawkins που λέγεται “Η περι Θεού αυταπάτη”. Ήθελα να το διαβάσω ρε παιδιά, αλλά δεν τόλμησα. Έχω τις αμφιβολίες/επιφυλάξεις μου σχετικά με την ύπαρξη του Θεού. Δεν ξέρω αν θέλω να τις κάνω ίσως βαβαιότητα.

    Υ.Γ. Μου άρεσε το σχετικό post του SykoFanti

  • Πέεεεεεστα Σοφάκι…..
    Σ;ο))))

  • σκουφάκι

    αυτό που είναι τραγικό είναι η ευκολία με την οποία κοροιδεύουμε αυτό που δε μας εκφράζει, αυτό που δεν ταιριάζει στις δικές μας ιδέες και ανάγκες.

  • Θεοπρόβλημας

    Στα ίδια ακριβώς πλαίσια Σοφία: Ο παρεξηγημένος Δεκαπενταύγουστος

  • Το να θεραπευτεί κάποιος από σοβαρη αρρωστεια με την πίστη είναι αποδεκτό και πιθανό, αλλά το να ξεπέσει τόσο σε μια προσπάθεια ευχαρίστησης του θεού, της παναγίας, κλπ και να σέρνεται στα τέσερα ή οτιδήποτε άλλο σχετικό της απόλυτης δουλοπρέπειας, δεν νομίζω να το ήθελε καν ο θεός στον οποίο πιστεύει. Αλλά δυστυχώς η πίστη αυτών των ανθρώπων είναι διαμεσολαβημένη από την ισοπεδωτική υποταγή και ταπείνωση του ανθρώπου στην επαφή του με το θείο, διαμέσου μιας από τις πιο ολοκληρωτικές θρησκείες. Οπότε η κριτική απέναντι σε αυτό είναι αποδεκτή, ειδικά όταν η θρησκεία αυτή είναι υποχρεωτική και επιβαλλόμενη από τα γεννοφάσκια μας και ανεβάζει τις μετοχές του κλήρου εις βάρος μας, μια και αυτούς εξυπηρετούν και ενισχύουν αυτά τα θεάματα.

    Και φυσικά δεν λαμβάνω υπόψη την περίπτωση αυτές οι θείτσες να είναι βαλτές για να παιχτεί αυτό το ετήσιο θέατρο-θέαμα.

  • Ό,τι είπε ο/η Blackened και το Ελληνάκι. Είδα και τις demotivational-στυλ φωτογραφίες – άπαιχτες.

  • «αναρωτιέμαι αν τραγική είναι η πράξη ή η ετοιμότητα κάποιων ανθρώπων να τη χαρακτηρίσουν ως τέτοια»

    Για την εποχή μας (ειδικά) τραγική είναι η πράξη.

    Η θρησκοληψία δεν είναι κάτι τόσο αθώο όσο το παρουσίασες με την καημένη την ελληνίδα μάνα που είναι μόνιμα σε απελπισία για το παιδί της (Αλήθεια οι μανάδες στις βόρειες χώρες δεν έχουν το δικαίωμα να απελπιστούν;).
    Απεναντίας. Για αυτή την Παναγία, και τον Χριστό και τον Αλλάχ έχουν γίνει δεκάδες σφαγές, έχουν κυνηγηθεί άνθρωποι, έχουν καεί άνθρωποι, έχουν στηριχτεί και εξακολουθούν να στηρίζονται βάρβαρα καθεστώτα. Έχουν δικαιολογηθεί η φτώχεια, η ανισότητα και κάθε είδους εκμετάλλευση. Στην Ελλάδα έχουν γίνει πραξικοπήματα, χούντες και ένα σωρό άλλα για αυτην την Παναγία και αυτόν τον Χριστό και το Ελλάς Ελήννων Χριστιανών υποστηριζόμενα ακριβώς από εκατοντάδες χιλιάδες τέτοιους χαροκαμένους ανθρώπους που κάνανε τάματα και ελπίζανε σε θεραπείες, πλούτη και δεν ξέρω εγώ τι άλλο.

    Και όσο για την επίκληση στην απελπισία μπορώ να πω τα εξής:
    Τι γνώμη θα σχημάτιζες αν έβλεπες τον Παπανδρέου και όλο το υπουργικό συμβούλιο να πηγαίνει στα τέσσερα στην Τήνο επειδή βρίσκονται σε απελπισία από τα άδεια ταμεία;
    Τι θα έλεγες αν 10εκ. Έλληνες πέφταμε όλοι στα τέσσερα και παίρναμε τους δρόμους προς κάποιο μοναστήρι αφιερωμένο στην Παναγία μέσα στην απελπισία μας για τα λεφτά που δεν υπάρχουν πλέον, για τις δουλειές που χάνονται, για τα πιθανώς δυσκολότερα που έρχονται.

    Τι θα έλεγες αν έβλεπες το σύνολο του ιατρικού προσωπικού ενός νοσοκομείου να πηγαίνει στα τέσσερα απελπισμένο που δεν μπορέι να ιάσει όλες τις ασθένειες και να προσεύχεται και αποζητάει θαύματα για τις δύσκολες περιπτώσεις;

    Επιπλέον η κατανόηση για την «πηγαίνω στα τέσσερα» πραξη είναι ουσιαστικά ελιτίστικη. Θεωρούμε ότι είναι συμπεριφορά δικαιολογίσιμη από ανθρώπους αμόρφωτους, αγράμματους, για γιαγιάδες και παππούδες. Αλλά από τα παραδείγματα που σου ανέφερα δεν θα είχες την ίδια κατανόηση να έβλεπες τον Παπανδρέου να συμπεριφέρεται έτσι. Ή από έναν επιστήμονα. Ή εσύ προσωπικά δεν θα σκεφτόσουνα τον εαυτό σου σε τέτοια κατάσταση.
    Όλη αυτή η κατανόηση για το γεγονός (γενικά μιλάω τώρα) μου φέρνει στο μυαλό ότι αυτές οι πρακτικές είναι κατάλληλες ή κατανοητές για τον καθυστερημένο λαουτζίκο έννοια στην οποία τοποθετούμε όλους εκτός από μια χούφτα επικυρίαρχων. Οι οιποίο επικυρίαρχοι δεν πέφτουε τόσο χαμηλά να συμπεριφέρονται έτσι. Και είναι ακριβώς μια τεχνητή κοινωνική διαστρωμάτωση που απλώς αναπαράγει το πρόβλημα και την ύπαρξη μιας θεϊκά δοσμένης διταξικής κοινωνίας. Μια «απελπισμένη» μάνα που είναι πεπεισμένη ότι ένα μάγος στον ουρανό μπορεί να της σώσει το παιδί και κάποιος της λέει «το κατανοώ αυτό» είναι δεδομένο ότι θα ψάξει για σωτήρες και για αυτήν τη ζωή, θα πάει να ψηφίσει τον γιο του προηγούμενου και μετά τον εγγονό αυτού, ή το ανίψι του προηγούμενου ή τον ξάδερφο του προηγούμενου οπότε έτσι καταλαβαίνει κανείς γιατί στην Ελλάδα κυβερνάνε σόγια, τα κόμματα είναι τόσο συγκεντρωτικά, η δημοκρατία μας είναι εντελώς επιφανειακή, η οικογενειοκρατία βρίσκεται παντού και γιατί τελικά ήρθε το ΔΝΤ.

    • Sofia

      Τα παραδείγματα σου ουδεμία σχέση έχουν με την ανάρτηση που δεν υποστηρίζει σε καμία περίπτωση ότι το να πέφτεις στα τέσσερα είναι η λύση για όλα μας τα προβλήματα.

  • M.

    Χμ. Εμένα μια σκέψη μου’χει κολλήσει τόση ΄λωρα που τα διαβάζω αυτά. Πάνω στην επιθυμία για περισσότερο ορθολογισμό/δικαιοσύνη/αλήθεια/μετριοπάθεια/δημοκρατία/ανωτερότητα κλπ. ξεχνιέται τελικά ο άνθρωπος και δεν μου κολλάει καθόλου καλά αυτό.

    Μια χαρά τα λες Σοφία.

  • Να το κοροϊδέψω αυτό; Αρνούμαι.

    πῶς τὸ λέτε ἐσεῖς οἱ νέοι; Ῥησπέκτ!

  • πλάτων Μανιάς

    Η Λογική είναι καλή και χρήσιμη, αλλά δεν είναι το θέμα που θέτει η Σοφία. Το θέμα είναι ο σεβασμός του ανθρώπινου πόνου. Ο πόνος είναι σύμφυτος με την ανθρώπινη ύπαρξη, είναι προιόν της. Οποιος δεν τον σέβεται, είναι απ-άνθρωπος.
    Αλλά και ο πολύς ορθολογισμός υποκρύπτει αλαζονία. Νομίζει ο ταλαίπωρος ανθρωπάκος ότι με το αδύναμο μυαλουδάκι του, θα κατακτήσει το σύμπαν. Υβρις,έλεγαν οι αρχαίοι, υπέρβαση των ορίων.
    Ο ορθός λόγος είναι ένα εργαλείο και τίποτε άλλο. Δυστυχώς δεν ξεβιδώνει όλες τις βίδες.

  • marios mosxakis

    enas psyxologos tha itan poly xrisimos.

Leave a Reply to Blackened Cancel reply

You can use these HTML tags

<a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>