Watching the English | Πόσα βγάζεις;

Διαβάζω ένα πάρα πολύ καλό βιβλίο, το Watching the English: The Hidden Rules of English Behaviour της Kate Fox. Η Fox είναι ανθρωπολόγος και το βιβλίο ουσιαστικά είναι μια μελέτη επί της Αγγλικής κουλτούρας.

Έχει σημασία να τονιστεί το “Αγγλικής” και όχι Σκωτσέζικης ή Ουαλικής. Αν μπερδεύεσαι τσάκω το γαμάτο βίντεο:

Αφού το λύσαμε κι αυτό πάμε πίσω στο βιβλίο.

Μέσα από κεφάλαια για το σπίτι, την ψυχαγωγία, την εργασία και τα λοιπά, η Fox εξηγεί κανόνες και συνήθειες της Αγγλικής κουλτούρας. Ναι, συμπεριλαμβάνονται οι εθνικές συνήθειες της αυτοταπείνωσης, της διακριτικότητας, του fair play και της ουράς (όχι της ουράς του ζώου. του να περιμένεις σε ουρά).

Το περίεργο με το βιβλίο είναι ότι διαβάζεται με διάφορους τρόπους (καθιστός, όρθιος, σε γραφείο, στο κρεβάτι). Δηλαδή αλλιώς θα το διαβάσει ο Άγγλος, αλλιώς ο Αμερικανός, αλλιώς εγώ που ζω εδώ τόσα χρόνια.

Σε κάποιες σελίδες χαμογελάω, σε κάποιες σκέφτομαι “πες τα μωρή Kate γαμώ την Αγγλουριά” ή “ε ναι ρε, τί γαμάτη χώρα είναι αυτή”. ‘Οπως καταλαβαίνεις, το ‘χω ρίξει στην υψηλή κριτική. Anyway, υπάρχουν και κάποια σημεία που αναγνωρίζω πράγματα που πλέον κάνω (ή δεν κάνω) κι εγώ (ενώ ως Ελληνίδα που μεγάλωσε στην Ελλάδα έκανα τα αντίθετα).

Το πιο τρανταχτό παράδειγμα είναι η στάση απέναντι στα χρήματα.

Στην Αγγλία ΔΕ ΜΙΛΑΜΕ ΓΙΑ ΛΕΦΤΑ. Το πόσο άβολα αισθάνεται ένας μέσος Άγγλος (εξαιρείται το York και οι γύρω περιοχές) όταν μιλάς για λεφτά είναι απερίγραπτο. Η Fox θεωρεί ότι είναι ευκολότερο για τους Άγγλους να συζητήσουν για λεφτά γραπτώς, παρά πρόσωπο με πρόσωπο. Αναφέρει μάλιστα ότι το θέμα των χρημάτων είναι ταμπού μάλλον επειδή οι ‘Αγγλοι δεν θέλουν να υπογραμίζονται οι διαφορές ανάμεσα στους ανθρώπους και προτιμούν να προσποιούνται ότι δεν υπάρχουν. Όπως για παράδειγμα πάντα θα πούνε (όχι στις μεγάλες πόλεις) “ευχαριστώ” στον οδηγό του λεωφορείου όταν κατεβαίνουν, παρόλο που είναι η δουλειά του να ανοίξει τις πόρτες και να οδηγεί. Υποκρισία; Ίσως, αλλά η Fox πιστεύει ότι έχει να κάνει με την ιδέα ότι τα πράγματα πρέπει να είναι fair και ότι είναι απαράδεκτο να κομπάζεις για τα λεφτά σου ή για τις επιτυχίες σου. Case in point, αν κάποιος πει “τα πάω ΤΕΛΕΙΑ στη δουλειά” χωρίς δόση ειρωνίας δεν είναι ‘Αγγλος (ή είναι η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα)

Αυτό το πράγμα με τα λεφτά το έχω κολλήσει κι εγώ. Ω, ναι. Έχω κολλήσει κι άλλα, πλην αυτό μου κάνει μεγάλη εντύπωση γιατί είναι τόσο τρανταχτή διαφορά ανάμεσα στο τί θεωρούσα φυσιολογικό όταν ζούσα στην Ελλάδα και τί τώρα. Κάπου είχα πάει τις προάλλες και γνώρισα κάποιους Έλληνες (είμαστε παντού). Η κλασσική σειρά των ερωτήσεων έχει ως εξής: 1) Τί δουλειά κάνεις; 2) Πόσα βγάζεις; 

Βρήκα την ερώτηση “πόσα βγάζεις” φοβερά προσβλητική μέχρι που ξαναπήγα Ελλάδα και θυμήθηκα ότι είναι μια εντελώς αναμενόμενη ερώτηση που την κάνει όλος ο κόσμος, χωρίς δεύτερη σκέψη. Κι όμως, πλέον άμα δεις τη φάτσα μου όταν απαντάω αυτή την ερώτηση θα απορήσεις.

Εντάξει, το ήξερα ότι το έχασα (ή το κέρδισα) το παιχνίδι όταν έβαλα γάλα στο τσάι.